Opening van het herdenkingsjaar 1572 in de Achterhoek
Het jaar 1572 wordt ook wel de ‘geboorte van Nederland’ genoemd. Voor de inwoners van de Achterhoek was het een jaar om snel te vergeten. 450 jaar na dato staan diverse gemeenten in Nederland stil bij de gebeurtenissen in 1572. Als startsein voor de activiteiten in de Achterhoek wordt er op donderdagmiddag 24 februari een symposium georganiseerd door het Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers en culturele vrijplaats de Koppelkerk. Met verschillende lezingen in de Koppelkerk in Bredevoort wordt stilgestaan bij de gebeurtenissen van 1572 in de Achterhoek. Iedereen is welkom en de middag is ook via livestream te volgen.
De middag opent met een vooruitblik van burgemeester Anton Stapelkamp op de vele 1572-activiteiten die dit jaar op stapel staan in de Achterhoek. Burgemeester Stapelkamp is lid van het landelijke 1572-comité en groot pleitbezorger van de vele activiteiten in de Achterhoek. Na de opening zal in verschillende lezingen de situatie van de Achterhoek 1572 in kaart worden gebracht.
Het lot van de Achterhoek in 1572
Het meest recente Jaarboek van het Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers (ECAL) staat in het teken van het jaar 1572 in de Achterhoek. Tijdens het symposium zullen twee historici die een artikel schreven voor het Jaarboek een lezing geven. Het jaar 1572 werd in de Achterhoek gekenmerkt door de opmars en belegeringen van graaf Willem van den Bergh. In 1572 veroverde hij zijn eigen graafschap Bergh, maar ook de Achterhoek, tot aan Kampen toe. Hij streed aan de kant van Willem van Oranje en was getrouwd met een zus van deze ‘Vader des Vaderlands’. Willems verovering van Achterhoek en Liemers duurde niet lang. Een nieuwe golf geweld kwam over de streek met de herovering van de Spaanse troepen. Theo Salemink ploos de opmars van Willem van den Bergh in de Achterhoek uit en vertelt erover.
Oost-Achterhoek in Duitse handen
In een tweede lezing zal Hans de Graaf inzoomen op de politieke situatie van Heerlijkheid Bredevoort, dat destijds niet alleen bestond uit Bredevoort, maar ook Winterswijk, Aalten en Dinxperlo. Het had niet veel gescheeld of de Oost-Achterhoek was uiteindelijk niet Nederlands, maar Duits geworden. In 1572 was Heerlijkheid Bredevoort namelijk in handen van de Heer van Anholt: Dietrich van Bronckhorst-Batenburg. Hans de Graaf verdiepte zich in zijn pandschap, dat niet al te rooskleurig bleek. In zijn lezing ‘De ondragelijk last van een pandheer’ gaat hij er nader op in.
Gebeurtenissen van 1572 beter in kaart
Het Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers (ECAL) onderzocht de gebeurtenissen van 1572 in de gemeenten die onderdeel zijn van het Cultuur- en Erfgoedpact Achterhoek. Tijdens het symposium geeft ECAL-medewerkster Natalya Staring een toelichting op de onderzoeksresultaten, die later dit jaar worden gepubliceerd. In samenwerking met Frans Miggelbrink werkt ECAL aan een reeks van negen korte films over 1572. De eerste afleveringen over de aanloop naar de inval van Willem van den Bergh en de Geuzen in mei 1572 zullen tijdens de toelichting worden vertoond.
Ridders van Gelre
Aan het slot van de middag zal het Jaarboek 1572 van het ECAL worden uitgereikt aan de Ridders van Gelre. Na een optreden van de Ridders van Gelre zal Compagnie Onversaegt op feestelijke en gepaste wijze de 1572-activitieten in de Achterhoek inluiden door een kanonschot af te vuren.
Deelname aan het symposium De Achterhoek in 1572 is gratis. Het symposium start om 14.00 uur (inloop: 13.30 uur) en is zowel live bij te wonen in de Koppelkerk, als online te volgen via livestream. Aanmelden kan via de website van de Koppelkerk (www.koppelkerk.nl). Het symposium wordt mede mogelijk gemaakt door steun van Provincie Gelderland en de Gemeente Aalten.