WINTERSWIJK – Er komt volgend jaar een nieuwe uitgave van het boek De Schuilplaats, de bestseller van de in Winterswijk geboren schrijfster Johanna Reis. De gemeente Winterswijk heeft de uitgave, door het Enschedese AfdH, mede mogelijk gemaakt door zich te verplichten 500 exemplaren a 5000 euro af te nemen. Deze exemplaren gaan naar basisschoolleerlingen.
In De Schuilplaats beschrijft Johanna Reiss (in 1932 in Winterswijk geboren als Annie de Leeuw) haar ervaringen als ze in de Tweede Wereldoorlog als 10 jarig-meisje in Winterswijk woont en later moet onderduiken bij de familie Oosterveld in Usselo. Het is daarmee een belangrijk tijdsdocument met een nadrukkelijke link naar Winterswijk.
Op 22 juni 2016 ontving Johanna Reiss de erepenning van de gemeente Winterswijk vanwege haar bijzondere betekenis voor Winterswijk. Omdat de Nederlandstalige versie niet meer beschikbaar was, heeft de gemeente 85 Duitstalige versies aangeschaft voor de leerlingen Duits van het Gerrit Komrij College en Schaersvoorde. Een groep leerlingen was ook aanwezig bij de lezing van Johanna Reiss en bij de uitreiking van de erepenning.
Het boek Und im Venster der Himmel is in Duitsland zo populair dat er vorig jaar een nieuwe versie is gemaakt met een eigentijdse vertaling.
Ondanks haar 85 levensjaren verzorgt Johanna Reiss nog vele lezingen over haar boek en haar ervaringen. Dat doet ze in de Verenigde Staten en jaarlijks komt ze vanuit haar woonplaats New York over om lezingen te geven, vooral in het Duitse grensgebied. Bijna wekelijks komen Duitse schoolklassen naar Winterswijk om de locaties uit het boek te bezoeken. Ze krijgen een rondleiding door de synagoge, zien de opnames van een interview met Johanna Reiss en maken een wandeling langs de plekken uit het boek. Aansluitend krijgen de jongeren vrije tijd in Winterswijk. Daarmee leert een nieuwe generatie Duitsers Winterswijk kennen.
In Duitsland is wettelijk bepaald dat er elk jaar in elke schoolklas aandacht moet zijn voor de Holocaust. Het boek van Johanna Reiss is dan een gewild onderwerp omdat daarin een andere kant van de oorlog wordt beschreven, namelijk het onbaatzuchtig voor een ander opkomen en onderdak verlenen (Zivilcourage). Dit laatste onderwerp past ook in deze tijd met vluchtelingen en maakt dat het boek nog meer aanspreekt. Daarom is het volgens de gemeente een gemis dat De Schuilplaats al jaren lang niet meer in de handel is.
De nieuwe versie van het boek krijgt ook een nieuwe vertaling en een eigentijdse uitstraling. Er is regelmatig overleg geweest tussen de uitgevers, bestuursleden van de Mr. F.W. Voorink Stichting en de gemeente Winterswijk. Daarbij was er enige discussie over de procedure en de cijfermatige onderbouwing. Uiteindelijk lijkt het project haalbaar, maar hiervoor is wel een garantieafname van de gemeente Winterswijk noodzakelijk. Hierover is al op 29 december 2015 gesproken tijdens een ontmoeting met de burgemeester, de wethouder cultuur en de uitgever. Toen zijn positieve intenties uitgesproken namens de gemeente over afname van een deel van de oplage door de gemeente. De uitgever stelt nu dat de heruitgave van De Schuilplaats alleen mogelijk is als de gemeente Winterswijk een garantstelling afgeeft voor de afname van 500 boeken voor € 5.000,- (excl. BTW).
Uit het projectplan van de Mr. F.W. Voorink stichting blijkt men bezig is met een plan voor de verdeling van de 500 boeken onder de leerlingen van de groepen 7 en 8 van het primair onderwijs in combinatie met een educatief programma.