WINTERSWIJK/ENSCHEDE – Museum TwentseWelle in Enschede heeft een grote verzameling fossielen uit de steengroeve in Winterswijk gekregen, bijeengebracht door Wim Berkelder. Een selectie uit deze collectie is momenteel te zien in een mini-expositie in het museum.
Decennia lang heeft Berkelder de Winterswijkse fossielen verzameld en geprepareerd. Onder de vele vondsten bevinden zich diverse topstukken: een grote Nothosaurusschedel met onderkaak en skeletdelen van Nothosauriërs, Anarosauriërs en Saurosphargis. Meerdere van zijn vondsten zijn in wetenschappelijke publicaties beschreven zoals de publicatie van het Paläontologisches Gesellschaft van augustus 2015.
Reptielen uit vroege Trias
De fossielen zijn de resten van reptielen uit het vroege Trias; zo’n 240 miljoen jaar geleden leefden zij in een ondiepe zee op de plek waar nu Winterswijk ligt. Tezamen met de collecties van Henk Kolstee en Gerben Diepenbroek, bezit TwentseWelle nu Europa’s grootste fossielen-verzameling van reptielen uit het vroege Trias.
Museum TwentseWelle verricht als beheerder van deze collecties ook wetenschappelijk onderzoek naar deze eerste reptielen. Hiervoor zijn onder meer contacten gelegd met het Steinmann Institut van de Universiteit in Bonn en het Staatliches Museum für Naturkunde Stuttgart, beide in Duitsland. De laatste jaren is er wereldwijd een groeiende wetenschappelijke interesse naar deze periode.
Na het massale uitsterven van allerlei diersoorten op de overgang van Perm naar Trias, 251 miljoen jaar geleden, bleven slechts enkele soorten reptielen over. Hieruit ontwikkelden zich in het vroege Trias veel nieuwe soorten met onderling sterk verschillende kenmerken. De meeste soorten stierven al snel weer uit. Slechts enkele soorten kregen de kans zich gedurende miljoenen jaren te ontwikkelen tot de bekende grote dinosauriërs, die op hun beurt massaal uitstierven op de grens van het Krijt en het Tertiar, ca. 66 miljoen jaar geleden. De steengroeve is zeer bijzonder als vindplaats: behalve in Winterswijk zijn er slechts twee andere vindplaatsen van soortgelijke fossielen op de wereld: het Zwitserse Monte San Giorgio en de Chinese provincie Guizhou.
Ruim duizend objecten
De collectie van de fossielen uit de Winterswijkse steengroeve die Museum Twentsewelle bezit, telt meer dan duizend objecten en varieert van platen met de voetsporen van landreptielen tot platen met alle fossiele vissen die in de groeve gevonden zijn. Hieronder zijn de resten van twee Coelacanthen (kwastenvinnigen). In de collectie zijn ook fossiele kreeften en kwallen, fossiel plantaardig materiaal en een groot aantal mineralen opgenomen. Een verdere bijzonderheid zijn de enige twee in Nederland gevonden beenderen van een reuzensalamander; het betreft een rib van Parotosuchus uit de collectie Diepenbroek en een tussensleutelbeen (interclavicula) van Parotosuchus uit de collectie Berkelder.