De Gelderse SP lanceert vandaag een plan om 200 miljoen van de NUON-miljarden van de provincie Gelderland te investeren in sociale woningbouw. Een bijdrage van 20.000 euro per woning stelt woningbouwcorporaties in staat de komende jaren 10.000 huurwoningen te bouwen of te renoveren. Met het plan getiteld ‘Gelderland bouwt mee’, wil de SP niet alleen de wachtlijsten voor huurwoningen verkorten maar tevens de bouw weer op weg helpen en zo de Gelderse economie.
Dat het door de crisis niet goed gaat in de bouw is algemeen bekend. Een belangrijke rol in de bouwmarkt spelen woningcorporaties. Ook zij hebben plannen voor nieuwbouw en renovaties in de ijskast moeten zetten. Aan de ene kant hebben ze weinig kapitaal beschikbaar door diverse oorzaken waaronder het kabinetsbeleid (verhuurdersheffing). Aan de andere kant zijn de eisen voor het lenen met waarborg van het WSW (Waarborgfonds Sociale Woningbouw) aangescherpt en is het dus moeilijker om kapitaal te krijgen voor bouwplannen. Zeer recent heeft het WSW zijn trendanalyse 2013-2017 gepubliceerd. In de komende vijf jaar zijn er plannen voor de nieuwbouw van 105.000 zelfstandige huurwoningen door corporaties. Dat waren vorig jaar nog 146.000 nieuwe huurwoningen. Dit betekent een daling van 28%.
Tegelijkertijd zijn er in steden als Nijmegen en Arnhem nog steeds grote tekorten aan betaalbare woningen. De wachtlijst voor een huurwoning loopt op tot wel negen jaren. En ook daarbuiten zijn investeringen hard nodig. Zo lopen in Tiel de wachtlijsten voor een eengezinswoning op tot 6 jaar, zijn in Harderwijk en Putten de wachttijden voor zo’n woning 4 tot 5 jaar. Doetinchem werkt met een verlotingssysteem voor woningen, waardoor de wachttijd niet direct meetbaar is. Maar ook daar is duidelijk nog steeds een behoefte aan betaalbare sociale woningbouw. En verder is er ook een grote behoefte aan investering in de bestaande woningvoorraad. Herstructureringsplannen blijven door gebrek aan geld op de plank liggen, evenals investeringen voor het aanpassen van woningen aan bewoning door senioren en andere kwaliteitsverbeteringen.
De Gelderse SP wil deze patstelling doorbreken met het plan “Gelderland bouwt mee” dat zij zal inbrengen tijdens de behandeling van de Voorjaarsnota in provinciale staten van Gelderland op 26 juni aanstaande. Het plan behelst het opzetten van een Gelders investeringsfonds van 200 miljoen euro voor sociale woningbouw. Het geld wil de SP halen uit de 3e tranche van de uitbetaling van de opbrengst van de verkoop van NUON die in juli 2013 beschikbaar komt (dat is 661 miljoen van in totaal 4,4 miljard). Tot nu toe is de lijn van de provincie om NUON-gelden te beleggen bijvoorbeeld in staatsobligaties van landen als Nederland, Duitsland, Frankrijk, Spanje en Engeland. In plaats daarvan wil de SP een deel van dat geld nu dus in Gelderland investeren.
Het investeringsfonds is bedoeld voor woningcorporaties die plannen hebben voor nieuwbouw van sociale woningen dan wel zeer grondige renovaties van bestaande woningen. Zij kunnen een bijdrage krijgen van maximaal 20.000 euro per woning. Met zo’n bijdrage wordt het mogelijk om borging voor leningen van het WSW te verkrijgen. Het gaat om leningen die anders niet verstrekt zouden worden omdat de risico’s door het WSW te groot worden ingeschat. Doordat de provincie de onrendabele top voor haar rekening neemt, wordt de lening van de corporatie wel door het WSW geborgd. Zo kunnen de lichten voor deze projecten alsnog op groen gezet worden.
In enkele jaren kunnen hiermee 10.00 sociale huurwoningen gerealiseerd worden. Dit levert naar schatting werk op voor 10.000 mensen (bouwvakkers maar ook toeleveranciers, woninginrichters en andere betrokkenen). Het betekent ook dat leerlingen hun vak weer kunnen leren (stage, werkervaring) zodat wanneer de crisis voorbij is, er geen gat valt omdat ondertussen de bouwsector grotendeels is verdwenen. Bovendien komt volgens het CPB elke euro die in de bouw geïnvesteerd wordt voor de helft terug bij de overheid in de vorm van inkomsten (belastingen) en besparingen (geen werkloze bouwvakkers).
Fractievoorzitter Eric van Kaathoven hoopt op brede steun voor het SP-plan: “Ik vind het niet uit te leggen dat je aan de ene kant een groot tekort aan kapitaal hebt voor bijvoorbeeld sociale woningbouw en aan de andere kant een overheid die een miljardenkapitaal heeft maar dat weigert te investeren. Het gaat in ons voorstel om maar om 1/22ste van de NUON-miljarden, een bedrag waarmee we 10.000 gezinnen van de wachtlijst naar een woning kunnen helpen. Naar schatting 10.000 mensen aan het werk helpen of houden en de Gelderse bouw en de Gelderse economie een flinke zet in de goede richting kunnen geven. Hier kan de provincie Gelderland nu eens echt het verschil maken.”