Het is nog steeds goed wonen in de Achterhoek. In de meeste gevallen geven de inwoners een rapportcijfer dat boven het landelijk gemiddelde ligt. Voor de huidige woonsituatie geven de bewoners een 7,7. Deze conclusies staat in de rapportage die de Rijksuniversiteit Groningen heeft opgesteld over het woonwensen- en leefbaarheidonderzoek. Eind vorig jaar ontvingen ruim 33.000 Achterhoekers een brief met het verzoek om mee te doen met dit regionale onderzoek. De bijna 9.000 reacties geven een goed beeld van de woonwensen van de inwoners van de gemeenten Aalten, Berkelland, Bronckhorst, Doetinchem, Oost Gelre, Oude IJsselstreek en Winterswijk.
Bevolking neemt af
Het onderzoek bevestigt dat het aantal jongeren afneemt en het aantal ouderen groeit. Het aantal inwoners de afgelopen jaren zelfs sneller is afgenomen, dan bij de totstandkoming van de regionale woonvisie in 2010 was voorzien. Dit heeft gevolgen voor zowel de (basis)scholen en de zorg. Het aantal huishoudens neemt echter iets langzamer af. Dit betekent dat er tot 2020 minder huizen toegevoegd moeten worden, dan in de regionale woonvisie is vastgelegd. In plaats van 5.900 woningen tot 2020 zijn er 5.900 woningen tot 2025 nodig.
Blijven zitten
Veel inwoners ervaren de woonlasten en de financierbaarheid van het wonen als grootste knelpunt. Voor jongeren betekent dit dat ze op zoek gaan naar goedkopere, veelal bestaande woningen en voor ouderen, dat ze blijven zitten waar ze zitten. 82% van de bewoners heeft geen verhuisplannen. Het merendeel is tevreden met de huidige woning en de onderhoudsstatus (93%). Bijna de helft van de ouderen vindt de eigen woning geschikt voor seniorenbewoning (47%). Slechts een kleine groep wenst hiervoor aanpassingen. Wel verwachten veel ouderen op termijn zorg aan huis nodig te hebben.
Als er al verhuisd wordt, dan blijft meer dan de helft in de eigen gemeente wonen. Een beperkt aantal (22% van de starters en 16% van de doorstromers) is van plan een woning buiten de regio te zoeken.
Voorzieningen
Daarnaast blijkt nog uit het onderzoek dat de voorzieningen de woonwensen sterk bepalen. Omdat die vooral in de hoofdkernen voorkomen, is daar ook de woningvraag van starters en ouderen geconcentreerd. Voor jongeren en gezinnen zijn met name de hoofdkernen met of bij werk en voorzieningen in trek. Afstemming van het woonbeleid met voorzieningen, onderwijs, economie en bereikbaarheid is daarom noodzakelijk.
Bestaande woningvoorraad
De komende jaren zal het accent in het woonbeleid liggen bij de bestaande voorraad. Hierbij is met name een rol weggelegd voor de woningcorporaties én voor de eigenaar-bewoners. Zij zijn verantwoordelijk voor de aanpassing van de huidige woningvoorraad. Omdat nog niet iedereen daarvan doordrongen lijkt te zijn, is voorlichting en bewustwording nodig. Veel oudere Achterhoekers gaan er van uit, dat de overheid en de zorginstelling wel met een oplossing komt als men zorg nodig heeft of niet meer zelfstandig thuis kan wonen. Door alle veranderingen in de zorg en doordat de overheid minder geld beschikbaar heeft, is dat niet te garanderen.
Resultaten
De resultaten van het onderzoek staan in de maanden juni en juli op de agenda van de gemeenteraden. Op basis daarvan worden besluiten genomen over het wonen in de komende jaren. Duidelijk is al wel dat de woonvraagstukken gezamenlijk aanpak behoeft van gemeenten, woningcorporaties, zorginstellingen, maar ook financiers, bouwers en eigenaar-bewoners. Het onderzoek maakt ook duidelijk, dat – naast het maken van regionale afspraken – er lokaal maatwerk nodig is, omdat er grote verschillen tussen de gemeenten zijn in de bevolkingsontwikkeling en in de woonwensen.
Woonspel
In Nederland wordt veel onderzoek gedaan naar woonwensen en leefbaarheid. Deze onderzoeken zijn gericht op groei van de bevolking. In de Achterhoek krijgen we echter te maken met een afname van het aantal inwoners en met steeds ouder wordende bewoners. Dit vroeg om een ander type onderzoek. Om die reden is samen met de Rijksuniversiteit Groningen een woonspel ontwikkeld. Dit spel werd gespeeld op een computer via een speciaal voor dit doel gebouwde website. Deelnemers aan het onderzoek gaven hier rapportcijfers voor de voorlegde woonsituaties. Hieruit konden de deskundigen uit Groningen patronen herleiden en motieven benoemen en ontstond een beter inzicht in de manier waarop de inwoners uit de Achterhoek straks om zullen gaan met hun woningkeuze.