In Nederland ontvangen jaarlijks ongeveer 3.900 jongvolwassenen tussen de 18 en 39 jaar de diagnose kanker. Deze groep, ook wel AYA’s genoemd (Adolescents and Young Adults), bevindt zich in een fase van hun leven waarin ze onder andere studeren, werken, relaties aan gaan of een gezin stichten. Hun zorgvraag is daardoor bijzonder en vereist een gerichte aanpak. Het SKB biedt deze jongvolwassen patiënten nu zorg die specifiek is afgestemd op zowel hun medische behoefte als persoonlijke situaties. De centrale vraag in de AYA-zorg is: “Wie ben jij en wat heb je nodig?” Dit geldt zowel tijdens als na de behandeling van kanker. Het AYA-team van het SKB bestaat uit zorgprofessionals met specifieke expertise in het ondersteunen van jongvolwassenen met kanker.
Het Belang van AYA-zorg
De meerderheid van kankerpatiënten is ouder dan zestig jaar, waardoor jongvolwassenen vaak alleen in de wachtkamer zitten met veel oudere patiënten. Dit leidt tot unieke vragen en uitdagingen, zoals het afronden van hun studie, het solliciteren naar hun eerste baan, het aanvragen van een hypotheek of het stichten van een gezin.
AYA-zorg in het SKB
Kim Luttikholt, verpleegkundig specialist oncologie bij het SKB, benadrukt het belang van deze zorg: “Ondanks dat we relatief weinig AYA’s zien, vinden we het essentieel om in leeftijdsspecifieke zorg te investeren, zodat iedere jongere kankerpatiënt de best mogelijke ondersteuning ontvangt. Kanker op jonge leeftijd beïnvloedt verschillende aspecten van het leven. Met AYA-zorg bieden we maatwerk dat inspeelt op de unieke vragen en behoeften van deze groep. Onze zorg is een integratie van psychosociale, praktische en emotionele ondersteuning binnen het medische behandeltraject. We werken samen met medisch specialisten, psychologen en andere zorgprofessionals. Bovendien hebben we verbinding met regionale partners, zoals IPSO centrum Oriolus in de Oost-Achterhoek, zodat we ondersteuning in de directe omgeving kunnen bieden. Zo krijgt elke jongvolwassene de zorg die hij of zij verdient.”, voegt Lotte Toebes, verpleegkundige oncologie, hieraan toe.
Het AYA Zorgnetwerk
Het AYA-team van het SKB werkt samen met het Radboudumc en maakt deel uit van het Nationaal AYA ‘Jong & Kanker’ Zorgnetwerk. Dit netwerk ondersteunt en scholing biedt aan AYA-zorgverleners, doet wetenschappelijk onderzoek naar kanker bij jongvolwassenen en faciliteert kennisdeling. Op deze manier blijft de expertise over kanker op jonge leeftijd relevant en actueel. Het AYA Zorgnetwerk omvat zes regionale zorgnetwerken, zodat AYA-zorg voor jongvolwassen kankerpatiënten zo dichtbij mogelijk beschikbaar is. Het netwerk breidt zich uit, omdat steeds meer ziekenhuizen en zorgprofessionals uit de eerste lijn zich aansluiten. Samen hanteren we het principe: ‘Zorg dichtbij huis als het kan, verder weg in een AYA-centrum als het moet.’