Huifkar met familie onderweg, Karel Frederik Bombled, 1832 – 1902 uit de Rijksstudio van het Rijksmuseum
Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers doet onderzoek naar migratie tussen 1580-1940
Is jouw achtergrond wel zoals je denkt dat deze is? Ben je als Achterhoeker echt zo stevig geworteld in de regio? Of schuilen er wellicht toch meer verhalen en verschillende voorouders in ‘de Achterhoeker’ dan we denken? Met het onderzoek Mijn Achtergrond duikt het Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers (ECAL) dit jaar de geschiedenis in. Op zoek naar informatie, inzichten en verhalen over mensen die vanaf de zestiende eeuw tot aan de Tweede Wereldoorlog naar deze regio kwamen of juist uit deze regio vertrokken.
Een komen en gaanDat mensen zich verplaatsen is iets van alle tijden. Ook in de Achterhoek en Liemers. Al vanaf het begin van onze jaartelling zijn er hier in de regio mensen uit verschillende continenten te vinden. Zo slaan veel mensen in de Tachtigjarige oorlog op de vlucht. Jaren later komen juist veel nieuwe groepen naar de regio; van de Hugenoten die vanuit Frankrijk in Borculo terechtkomen tot vluchtelingen die tijdens de Dertigjarige Oorlog vanuit het huidige Duitsland overal in de streek neerstrijken. Tegelijkertijd trekken er ook veel mensen weg uit de regio; van jongens die met de VOC naar Oost-Indië meegaan tot grote groepen mensen die hun geluk beproeven in het Amerika van de negentiende eeuw. Deze verplaatsing van mensen waardoor een cultuurgrens wordt overschreden, wordt migratie genoemd.
‘Echt’ Achterhoeks?Deze bewegingen van personen door de eeuwen heen droegen bij aan de ontwikkeling en verspreiding van onze Nederlandse en regionale namen, tradities, gebruiken en ambachten. Onderzoeker Natalya Staring van het ECAL: “Wat denk je, is de traditionele stamppot zoals we die kennen een typisch eeuwenoud Nederlands gerecht? En is maïs een echt Achterhoeks landbouwproduct? Wist je dat Borculo óók in Michigan ligt en dat je er straten zoals Hoitinkroad, Rauwerdinkroad en Mentinkroad vindt? In dit onderzoek combineren we de belangrijkste migratiestromen uit deze periode met persoonlijke verhalen en wetenswaardigheden wat ons als regio en inwoners ongetwijfeld nieuwe inzichten op gaat opleveren.”
OpbrengstEind dit jaar hoopt het ECAL het onderzoek af te sluiten met in ieder geval een canon en mogelijkerwijs een podcast. Hiermee hoopt ze een waardevolle bijdrage te kunnen leveren aan het bespreekbaar maken en oplossen van migratievraagstukken van vandaag de dag. ECAL-directeur Femia Siero: “We hopen dat het onderzoek Mijn Achtergrond – dat we als partner van het Cultuur en Erfgoedpact Achterhoek uitvoeren – allerhande partijen gaat inspireren en motiveren.” Ze vervolgt: “We willen het thema en de opbrengsten dit jaar gedurende het onderzoek delen met zoveel mogelijk regionale verenigingen en stichtingen, kunstenaars, musici, theatermakers, ambachtsmensen, culinaire professionals, gemeenten en wie maar geïnteresseerd is en zich geroepen voelt.”
Inspiratie voor eigen vervolg in 2024
Siero: “We willen hen zoveel mogelijk inspireren zodat het voor 2024 als basis gaat dienen voor eigen initiatieven die passend zijn bij dit thema. Initiatieven dwars door de hele regio heen die ‘de Achterhoeker’ bewust maken van z’n eigen ‘achtergrond’ én van de hedendaagse sociaal maatschappelijke vraagstukken waar we samen de juiste antwoorden op moeten zien te vinden.”
Meer weten?Wil je op de hoogte blijven van dit onderzoek en de resultaten of wil je concreet iets doen met dit thema? Op mijnachtergrond.nl vind je meer informatie. Of meld je aan voor de nieuwsbrief en/of stel je vraag aan projectcoördinator Anne-Marieke Vreeman: mijnachtergrond@ecal.nu.