De vlag hangt op zondag 12 september uit bij de synagoge in Winterswijk. Het synagogecomplex is op de landelijke Open Monumentendag ook geopend. Van 13 tot 16.30 uur zijn de sjoel, het badhuisje en de eeuwenoude begraafplaats te bezichtigen. Ter plekke wordt het Joodse verhaal van Winterswijk verteld.
Met inachtneming van de geldende coronaregels is een bezichtiging van het hele synagogecomplex goed mogelijk. Dat betekent dat iedereen de kans krijgt om dit bijzondere monument van binnen en buiten te bekijken. Dat wordt benadrukt door het thema van Open Monumentendag van dit jaar: ‘Mijn monument is jouw monument’.
Het Joodse verhaal van Winterswijk sluit daar goed op aan: de Joodse inwoners maakten honderden jaren deel uit van de lokale gemeenschap. Voor de Tweede Wereldoorlog telde het dorp ruim 300 Joodse inwoners – veelal handelaren in vee en vlees en kooplieden in textiel, middenstanders. Alleen op zaterdag, de sabbat, lag de handel stil en verplaatste de levendigheid zich naar de synagoge aan de Spoorstraat.
De Joodse gemeenschap is door de nazi’s gedecimeerd – na de Tweede Wereldoorlog keerden slechts enkele tientallen mensen naar hun dorp terug. Sindsdien is de gemeenschap verder geslonken. Maar de synagoge, hun sjoel, staat er nog en is steeds vaker het decor voor tal van activiteiten. Er zijn het hele jaar door rondleidingen en allerlei culturele evenementen, zoals lezingen, muziekavonden en cursussen. De Stichting Winterswijkse Synagoge vult dat culturele programma in, om tot in lengte van jaren dat verhaal van Joods Winterswijk te vertellen.
De steun van de bezoekers, van het publiek van die activiteiten, levert een waardevolle bijdrage aan het noodzakelijke onderhoud van het synagogecomplex. Aan de Spoorstraat ligt namelijk een in Nederland unieke combinatie: naast de synagoge omvat het ook een ritueel badhuis (mikwe), begraafplaats, de woning van de voorzanger (chazzan) en een schooltje.
Dat synagogecomplex is zondagmiddag 12 september op Open Monumentendag van 13 tot 16.30 uur gratis te bezoeken. Om 14 uur vertelt Mirjam Schwarz in de synagoge het bijzondere verhaal van het gebouwencomplex aan de Spoorstraat. Ook de begraafplaats en het mikwe zijn te bezichtigen. Ter plekke wordt door vrijwilligers van de Stichting Winterswijkse Synagoge een toelichting gegeven.