WINTERSWIJK – Johan Wytema (78) is vanavond benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Hij kreeg de koninklijke onderscheiding met name vanwege zijn jarenlange inzet voor de kwaliteit van het Nederlandse landschap.
Burgemeester Thijs van Beem reikte de onderscheiding uit tijdens de viering van het twintigjarig jubileum van de stichting PAN (Particulier Agrarisch Natuurbeheer) in Verenigingsgebouw Emma in Winterswijk-Ratum. Het was tevens zijn laatste officiële handeling als burgemeester van Winterswijk.
Johan Wytema werd op 30 december 1938 geboren in het Noord-Hollandse dorp Westwoud. Hij woont officieel in Amsterdam, maar verblijft daarnaast regelmatig op zijn landgoed Sellink in Winterswijk-Ratum. Vooral na zijn pensionering in 1998 heeft hij veel bestuurlijk werk verricht voor het behoud en de ontwikkeling van de natuur en het landschap rond Winterswijk.
In de afgelopen twintig jaar heeft Wytema een voortrekkersrol vervuld op het gebied van landschapscultuur en plattelandsvernieuwing. In al die jaren heeft hij gezocht naar een vruchtbare samenwerking met onderzoek, natuur- en milieuorganisaties, landbouwvoorlichting, bedrijfsleven, overheden en politiek. Tal van organisaties en commissies hebben profijt gehad van zijn waardevolle, constructieve inbreng en van zijn bestuurlijke kwaliteiten. Vooral zijn vermogen tot verbinden en samenwerken en zijn gerichtheid op praktische uitvoering springen daarbij in het oog.
Verdiensten
Als landgoedeigenaar en lid van de werkgroep ‘NSW-landgoederen Winterswijk en omstreken’ was Wytema al vroeg betrokken bij de stichting Waardevol Cultuurlandschap Winterswijk (WCL). Na de doorstart in 2005 werd hij bestuurder en tevens penningmeester van de WCL.
In 1997 was hij ook nauw betrokken bij de oprichting van de Coöperatieve Vereniging PAN (Particulier Agrarisch Natuurbeheer). Binnen de natuurvereniging heeft hij zich vooral ingezet om natuur, landschap en agrarische activiteiten in een goed evenwicht te krijgen. Ook was hij betrokken bij de oprichting van de Landschapskudde Oost-Achterhoek in 2006. Sinds die tijd beheren twee schaapskuddes diverse natuurgebieden en stadsparken in de Oost-Achterhoek.
Vanaf mei 2004 tot en met mei 2012 was Wytema bestuurslid en vice-voorzitter van de Federatie Particulier Grondbezit. Daarnaast was hij voorzitter van de commissie Landgoederen. Onder zijn leiding zijn meer dan twintig landgoeddagen georganiseerd. Op landelijk niveau was hij de drijvende kracht achter het ‘vermarkten’ van landgoedproducten en -diensten, het profileren en positioneren van gastvrije landgoederen, het introduceren van de landgoedkalender en het behouden van de voor particuliere landgoederen belangrijke Natuurschoonwet.
Wytema is vanaf de oprichting in 2001 tot mei 2012 ook bestuurslid geweest van Natuurlijk Platteland Oost, een koepelorganisatie van 32 agrarische natuurverenigingen in Gelderland en Overijssel. Daar is veel pionierswerk verzet om de kennis over agrarisch natuurbeheer over te brengen bij ondernemende agrariërs.
Wytema is ook lid geweest van de Reconstructiecommissie Achterhoek en Liemers en later ook van de Streekcommissie Oost-Achterhoek. Dit waren bestuurlijke adviescommissies voor het college van Gedeputeerde Staten van Gelderland. Met de reconstructiecommissie is het Reconstructieplan Achterhoek en Liemers opgesteld, dat in 2004 is vastgesteld door Provinciale Staten en in 2005 formeel in werking is getreden. Na 2005 is de Reconstructie-commissie betrokken gebleven bij de uitvoering van het reconstructieplan en heeft zij Gedeputeerde Staten geadviseerd tot het moment dat de commissie eind 2011 werd opgeheven. Wytema heeft zich daarbij altijd met verve ingezet om de stem van de particuliere grondbezitter te laten doorklinken in de planvorming en -uitvoering.
Sinds het midden van de jaren negentig is Wytema ook betrokken bij de voorbereiding en uitvoering van diverse gebiedsontwikkelingsprojecten die de Wageningen Universiteit uitvoert in het buitengebied van Winterswijk. De basis hiervoor werd gelegd met het programma Meervoudig Duurzaam Landgebruik Winterswijk dat in 1998 van start ging. Wytema werd trekker van de werkgroep ‘multifunctionele beplantingen’. Hij ging op zijn eigen landgoed zelf meteen enthousiast aan de slag met het planten van walnotenbomen en nam met zijn al bloemrijke graslanden ook deel aan het project ‘multifunctionele gras- en bouwlanden’. Mede op advies van de Wageningen Universiteit heeft hij in die jaren de stap gezet om het landbouwbedrijf op zijn landgoed om te schakelen naar een biologisch boerenbedrijf.
In 2011 was Wytema was medeopsteller van het Landschapsmanifest, een initiatief waaraan meer dan vijftig maatschappelijke organisaties deelnamen om gezamenlijk de kwaliteit van het Nederlandse landschap te verbeteren. Landschapsmanifest werd zelfs genomineerd voor de Landschapsprijs van de Raad van Europa.
In zijn woonplaats Amsterdam is Wytema al meer dan tien voorzitter van de Stichting Kruispost. Met een groep van zo’n tachtig vrijwilligers maakt hij zich sterk voor hulp aan de meest kwetsbare groepen in de samenleving die in de reguliere zorg geen hulp kunnen vinden. Wytema toont zich daarbij een betrokken bestuurder die die oog en hart heeft voor de medemens in nood.