voorzitter Stuurgroep Achterhoek Monitor Emmeke Gosselink in het midden, met Arne van Hout, directeur-generaal bij het ministerie van BZK en Helga Witjes, gedeputeerde provincie Gelderland. Foto: Jurgen Pillen

De Achterhoek viert het vijfjarig bestaan van de Achterhoek Monitor, een waardevolle bron van data en inzichten over wonen, werken en de inwoners van de regio. Deze nieuwste gegevens werden op 30 januari gepresenteerd in een volle theaterzaal van De Storm in Winterswijk. Jan Rotmans, hoogleraar transitiekunde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, deelde belangrijke boodschappen voor de toekomst van de Achterhoek: “Populisten maken momenteel veel lawaai, maar 50% van de bevolking is voor verandering. We staan voor aanzienlijke transitieopgaven op het gebied van energie, landbouw en gezondheidszorg. Hoewel er chaos heerst, kan dit ook positieve effecten hebben; het stimuleert initiatieven van onderop die ons verder helpen. De Achterhoek, die nog niet volledig voorbereid is op de toekomst, is als een prinses die een kus nodig heeft om wakker te worden. In deze regio is er een sterke onderstroom van initiatieven, coöperaties, naoberschap en solide familiebedrijven. Het is van belang om te voorkomen dat we vastlopen in bestaande belangen en in plaats daarvan samen met de mensen een inspirerend verhaal te creëren. Wees niet te voorzichtig en streef naar groene groei in plaats van alleen economische groei, en kijk naar wat je zelf en de mensen om je heen kunnen bijdragen.”

Achterhoek Monitor: Essentieel Kompas voor de Regio

Emmeke Gosselink, voorzitter van de Stuurgroep Achterhoek Monitor, benadrukte: “De monitor is uitgegroeid tot een onmisbaar kompas voor onze regio. Aan de hand van feiten en cijfers kunnen we beoordelen of we op koers liggen en waar we bij moeten sturen om een blijvende brede welvaart in de Achterhoek te waarborgen. Een mooi feit uit deze vijfde editie is dat we het laagste werkloosheidpercentage van Nederland hebben. Toch zijn er ook genoeg uitdagingen.” Arne van Hout, directeur-generaal bij het ministerie van BZK, en Helga Witjes, gedeputeerde van de provincie Gelderland, benadrukten de waarde van een goede monitor.

Databank voor Veelzijdig Gebruik

Pollyan van Swigchem, bestuurssecretaris van het Graafschap College, gaf aan: “Als opleidingscentrum in de Achterhoek is het essentieel dat we onze blik naar buiten richten. De monitor toont aan wat er speelt. We hebben de monitor concreet gebruikt voor een plan richting het ministerie om een breed aanbod van opleidingen te behouden, zelfs als het aantal studenten fluctueert.” Arthur Jansen, vicevoorzitter van de Achterhoek Board en managing director bij AWEJA Railsystemen BV, voegde toe: “Met de monitor hebben we onze aanvraag voor de Regio Deal bij de Rijksoverheid onderbouwd. Het biedt ook richting aan welke projecten we regionaal moeten prioriteren binnen diezelfde deal.”

Vijf Jaar Monitoren

De afgelopen vijf jaar monitoring in de Achterhoek heeft verschillende opmerkelijke inzichten opgeleverd. De regio is veerkrachtig en de maakindustrie vormt het belangrijkste economische cluster, met tal van familiebedrijven. Ook de agro- en voedingssector zijn cruciaal. De meeste inwoners zijn werkzaam in de groot- en detailhandel, de gezondheids- en welzijnszorg, of de industrie. Er vindt een transitie plaats van industrie naar dienstverlenende sectoren, en de arbeidsmarkt kampt met aanzienlijke tekorten, vooral in de zorg, techniek en ICT. Er is behoefte aan personeel in zowel ongeschoolde als hoogopgeleide functies. De regio wordt geprezen als ‘geluksregio’, met een hoge brede welvaart en goede scores op sociaal en duurzaamheidsgebied. Aan de andere kant blijft het verdienvermogen achter, en de regio vergrijst en ontgroent snel, wat druk uitoefent op de beschikbare beroepsbevolking en de gezondheidszorg.

De Monitor Online Beschikbaar

De Achterhoek Monitor biedt data en informatie als fundament voor beleid: een waardevolle en bruikbare selectie van feiten en cijfers in een jaarlijkse publicatie, evenals een continu raadpleegbaar dashboard op www.achterhoekmonitor.nl, compleet met duiding. Een team van onafhankelijke onderzoekers stelt de monitor samen, gecoördineerd door onderzoeksbureau Moventem, en een groep deskundigen waarborgt de wetenschappelijke kwaliteit en onafhankelijkheid van de duiding.