pb 09 Te Gronde en Buunk draaien rad H. Hendriks Fotografie
pb 09 Te Gronde en Buunk draaien rad H. Hendriks FotografieWINTERSWIJK-WOOLD – De renovatie van Berenschot’s watermolen en stuw te Winterswijk is vandaag, maandag 23 mei, officieel afgerond. Het nieuwe waterrad, de geautomatiseerde stuw, de nieuwe brug en de vispassage zijn officieel geopend door Waterschap Rijn en IJssel, gemeente Winterswijk, provincie Gelderland en de eigenaren familie Buunk.
Wethouder Gert Jan te Gronde en eigenaar Willem Buunk hebben het waterrad laten draaien. In anderhalve dag zijn al meer dan 250 vissen door de vispassage gezwommen. Dit betekent dat de vissen hun weg langs de stuw kunnen vinden en geen obstakel meer ondervinden als ze opwaarts willen zwemmen om te paaien.
Werkzaamheden afgerond
De nog altijd werkende watermolen uit 1652 was hard aan renovatie toe. De familie Buunk heeft in het voorjaar van 2015 de binnen- en buitenzijde van de watermolen al gerenoveerd. In augustus 2015 is het waterschap begonnen met de renovatie van de stuw en de kademuren en is de brug vernieuwd. De bypass, die ervoor zorgde dat het water in de beek tijdelijk afgevoerd kon worden, en dat het stuwpeil gehandhaafd werd tijdens de werkzaamheden, is nu een vispassage geworden. De familie Buunk heeft het waterrad in de tussentijd compleet vernieuwd. Het versleten eikenhouten waterrad werd vervangen door een rad van tropisch Billinga hout. De projectkosten van ruim een miljoen euro zijn bijeengebracht door provincie Gelderland, Waterschap Rijn en IJssel, Regio Achterhoek, de gemeente Winterswijk en de familie Buunk.
Handmatig bediend
De stuw bij de watermolen was één van de laatste stuwen in Nederland die vanuit particulier bezit nog handmatig werd bediend. De familie Buunk had sinds oudsher de stuwrechten en was verantwoordelijk voor het in stand houden van het waterpeil in de beek en het onderhoud van de stuw. Bij de start van de werkzaamheden zijn de stuwrechten overdragen aan het waterschap. De stuw is technisch verbeterd en geautomatiseerd en wordt vanaf nu op afstand bediend door het waterschap.
Geen obstakel voor vissen
De vispassage zorgt ervoor dat de vissen geen obstakel ondervinden als ze bijvoorbeeld stroomopwaarts willen zwemmen  op zoek naar voedsel en een geschikt gebied om eitjes te leggen. Waterschap Rijn en IJssel wil zoveel mogelijk rivieren en beken in haar werkgebied vispasseerbaar maken door aanpassen door vispassages aan te leggen bij stuwen of gemalen.
Berenschot’s Watermolen
In 1652 werd een dubbele watermolen gebouwd aan de Boven Slinge. In 1749 werd de waterkorenmolen, nu bekend als Berenschot’s Watermolen, herbouwd. De watermolen aan de andere zijde van de beek was een oliemolen die in 1862 is vervangen door een windmolen. De molen heeft sinds 1986 geen productiefunctie meer, maar is door zijn nog steeds werkende waterrad een prachtige blikvanger in het gebied. Na een grondige verbouwing werd de watermolen in 1991 geopend als restaurant. Regelmatig worden rondleidingen verzorgd en maken mensen kennis met de oude ambacht. De watermolen aan de Wooldseweg is al ruim 100 jaar in familiebezit. De vijfde generatie Berenschot is inmiddels actief in het restaurant.